Separacja często jest ostatnim krokiem podejmowanym przez małżonków w celu ratowania związku. Nic dziwnego – jest to swego rodzaju alternatywa dla rozwodu, podczas której para może przemyśleć dalsze działania. Co należy wiedzieć o separacji i jak przebiega jej proces?
Czym jest separacja?
Separacja to stan w małżeństwie polegający na rozkładzie pożycia między obiema stronami związku. Jest ona traktowana jako forma przejściowa związku, dzięki której partnerzy dają sobie czas do namysłu nad przyszłością relacji. Często jest to pierwszy etap podjęcia decyzji o rozwodzie, jednak wcale nie musi tak być. Zdarzają się pary, które po separacji decydują się na ratowanie małżeństwa.
Istotą separacji jest uchylenie wspólnoty małżeńskiej przy jednoczesnym zakazie wstępowania przez małżonków w nowy związek formalny. Wyróżnia się separację faktyczną oraz formalną. Separacja faktyczna nie pociąga za sobą konsekwencji prawnych, natomiast separacja formalna jest instytucją prawną orzekaną przez sąd.
Kiedy można orzec separację?
Zgodnie z prawem, separację orzeka się, gdy nastąpił całkowity (lecz nietrwały) rozpad związku. Za rozkład pożycia małżeńskiego uznaje się zanik więzi psychicznej, fizycznej oraz gospodarczej między małżonkami. Na decyzję o separacji decydujący wpływ ma przede wszystkim trwałość rozpadu relacji. Separację stwierdza się w momencie, gdy istnieją przesłanki świadczące o możliwości naprawy związku. Przy zupełnym zaniku wszelkich więzi sąd orzeka rozwód.
Separacja – przebieg procesu
Wniosek o separację może wnieść każdy z małżonków. Zazwyczaj, lecz nie zawsze, separacja jest orzekana na podstawie zgodnego żądania obu stron. Należy jednak zwrócić tutaj uwagę na pewną zależność – sąd nie zawsze przyznaje małżeństwu prawo do separacji. Jeśli na skutek rozpadu związku miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci bądź byłoby to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, sąd odrzuca wniosek o separację.
Sąd może orzec jedną z 3 rodzajów separacji:
- z wyłącznej winy jednego z małżonków
- z winy obojgu małżonków
- bez winy małżonków.
Jeśli szukasz pomocy prawnej w sprawie orzeczenia separacji bądź w dziedzinie szeroko rozumianego prawa rodzinnego, sprawdź tutaj.
Skutki prawne separacji
W polskim prawie orzeczona przez sąd separacja powoduje skutki analogiczne do rozwodu. Największą (i zasadniczą) różnicą między tymi procesami jest brak ustania małżeństwa. Przy orzeczonej separacji związek wciąż jest prawomocny.
Skutkami prawnymi separacji są m.in.:
- brak możliwości zawarcia nowego związku małżeńskiego w trakcie trwania separacji
- zobowiązanie małżonków do udzielania wzajemnej pomocy
- brak prawa do dziedziczenia i zachowku
- obowiązek podziału majątku na mocy powstałej na skutek separacji rozdzielczości majątkowej.
Zobacz również: Alimenty dla małżonka